Handgeschreven of digitaal?

Hoe vaak schrijven jullie nog? En dan bedoel ik echt schrijven, op echt papier? In het digitale tijdperk kunnen we vrijwel alles bijhouden op apparaten. Vandaag is het de Internationale Dag van het Handschrift. En daarom wil ik hier een pleidooi houden voor met de hand schrijven – naast alle digitale communicatie.

Beter onthouden

Op de middelbare school maakte ik een enkele keer een spiekbriefje. Op zo’n papiertje was niet veel ruimte. Ik moest dus goed kiezen welke informatie ik daar dan vermeldde. En, tijdens de toets had ik dat briefje eigenlijk nooit nodig. Ik had de natuurkundige formules of Duitse rijtjes zo geconcentreerd op zitten schrijven dat ik ze kende. Dat is precies wat er gebeurt als je een schema of samenvatting maakt van een lange tekst. De informatie maakt dan de weg van het korte termijn naar het lange termijn geheugen in je hersens. En dat is natuurlijk wat je wilt! Samenvatten, een schema maken of mindmappen is dus zeer nuttig bij het studeren.

Nu vraag je je misschien af of je dan niet net zo goed een samenvatting digitaal kan maken? Dat kan, maar het daadwerkelijk schrijven met de hand heeft extra voordelen. Je verbindt een beweging aan de woorden. Daardoor zet je je hersenen extra aan het werk.

Wat bij mij werkte met een spiekbriefje, werkt nog steeds zo met een boodschappenbriefje. Het gaat wel mee naar de super, maar eigenlijk heb ik dan al goed in mijn hoofd wat we nodig hebben. Voor ons dus geen digitale afstreeplijstjes in een gezamenlijke app.

Het boodschappenbriefje als geheugensteun
Handgeschreven helpt beter onthouden

Sketchnoting

Een paar jaar geleden voerde ik een opdracht uit waarbij ik veel juridische informatie moest behappen. Op een dag pakte ik papier en stiften en begon te tekenen. Ik bedacht eenvoudige icoontjes bij termen en werkte stroomschema’s uit. Later kwam ik erachter dat dit een naam heeft: sketchnoting. Sketchnotes zijn visuele notities, een combinatie van (eenvoudige) tekeningen en geschreven notities. Sinds die dag ben ik niet meer opgehouden met tekenen. Door tekst en beeld te combineren is de informatie nog beter te onthouden dan bij alleen tekst. Tegenwoordig zijn er steeds meer sketchnoters. Zoveel mensen, zoveel stijlen. Mijn eigen stijl heeft zich ontwikkeld vanaf het eerste stroomschema dat ik tekende. Ook hier geldt dat het werken met kleur en vorm structuur geeft aan een tekening.

Sketchnote van Agile en Scrum
In een Sketchnote zijn tekst en beeld gecombineerd

Bullet journaling

Een goede manier om taken en notities met de hand bij te houden is bullet journaling. In zijn allereenvoudigste vorm is het een takenlijst in een notebook, ontwikkeld door Ryder Caroll. Iedere taak krijgt een klein icoon, waarmee duidelijk is of deze nieuw is, is doorgeschoven of is afgehandeld. Ook is het de gewoonte om hierbij zelf jaar-, week- en dagplanningen te maken. Menig bullet journal heeft daarnaast allerlei lijstjes, bijvoorbeeld van sportprestaties, gelezen boeken, bekeken Netflix series, paklijsten. Kortom, alles wat een mens bij kan houden, dat kan in een bullet journal. Het is vaak een bonte verzameling van handgeschreven notities en tekeningen. Ik heb zelf een jaar een ‘puur’ bullet journal bijgehouden. Het maken van eigen weekplanningen ging me echter te ver. Ik ben weer overgestapt op mijn traditionele Moleskine weekagenda. De week links, en rechts plek voor de notities en taken. Daar heb ik ruimte genoeg voor krabbels en wat tekeningen. En voor de meer persoonlijke notities heb ik mijn Corona journaal.

Going digital

Ik heb het even geprobeerd, volledig digitaal, zonder papier. Eind 2019 kocht ik een nieuwe iPad met pencil. Hiermee is het mogelijk om ook alle notities digitaal bij te houden. Ik was nog aan het wennen hiermee toen we thuis kwamen te zitten in de pandemie. Vanaf die eerste dag lagen er altijd weer stiften, pennen en notitieboekjes bij mijn scherm. Lekker schrijven en tekenen tijdens het online overleggen, ik vind het heerlijk!

Verder lezen

Meer weten over de oorsprong van de Internationale Dag van het handschrift? Lees hier verder.

Over het effect van met de hand schrijven op je hersenen, lees je hier meer.

Een bekende sketchnoter is Mike Rohde. Op zijn site lees je verder.

Een blog over Bullet Journalling door Diana Soriat.

2 Comments

Heel leuk om te lezen. En oh, zo herkenbaar. Maar hoe fijn is het ook om een handgeschreven kaart te sturen of te ontvangen.

Nou hè?! Ik verstuur ook zeker weer meer post deze dagen.

Comments are closed.